Nasjonal nyheter (XVII)

1. rocznica przywrócenia rządów monarchicznych

14. lipca Królestwo Nordii po raz pierwszy w swej historii obchodziło Dzień Monarchii, ustanowione kilka dni wcześniej przez Storting święto narodowe. Tego dnia przypada rocznica zniesienia konstytucji styczniowej i zastąpienia jej systemem rządów absolutnych, który przetrwał niemal rok, bo zakończył się 1. lipca, dokładnie 14. dni przed upływem pełnego roku.

Święto przeszło bez większych uroczystości, Jego Królewska Mość ograniczył się do wręczenia wyróżnień obywatelom. Do stanu szlacheckiego nobilitowany został herr Johannes Konigsegg, tytuł arystokratyczny visgrav otrzymał Kjell Freyrsonn. Ponadto obaj panowie zostali awansowani ze stopnia obersta bezpośrednio do stopnia generalløytnanta. Król wygłosił również przemówienie okolicznościowe, którego treść przytaczamy:

Nordyjczycy!

Dziś, zgodnie z nową ustawą, po raz pierwszy obchodzimy Dzień Monarchii, jedno z dwóch aktualnie obowiązujących świąt państwowych. Być może niektórzy nie pamiętają lub nie znają genezy tego święta, więc pozwolę sobie przypomnieć. Dokładnie rok temu Nordia znalazła się w trudnym położeniu, poważny kryzys demograficzny w połączeniu z demokratycznym systemem rządów praktycznie sparaliżował państwo, kraj w zasadzie stanął w miejscu. 14. lipca weszła w życie uchwalona dzień wcześniej ustawa, przyjęta, zgodnie z przepisami ówczesnej konstytucji, za zgodą króla, bez głosowania, która likwidowała system monarchii parlamentarnej, który czasem, o wiele bardziej trafnie, zwany jest koronowaną demokracją. Nordia rozpoczęła kolejny okres swojego istnienia jako monarchia absolutna, państwo autokratyczne, gdzie pełnia władzy należała do króla. System ten trwał przez niemal rok, dokładnie 14 dni temu przeobrażając się w monarchę stanową, dążącą do zoptymalizowanej współpracy monarchy i ludu. Choć 14. lipca w realnym świecie obchodzony jest jako rocznica krwawej rewolucji, u nas stanowi symbol ładu stojącego w pełnej opozycji do niej.

Wierzę, że ten ład, kształtowany przez bieg czasu i nordyjskie tradycje będzie siła napędową naszej wielkiej Ojczyzny i tak jak pomógł nam przejść przez czas próby, tak teraz powiedzie nas ku świetlanej przyszłości.

Lang liv Norde!

Read Full Post »

Nasjonalnyheter (XIV)

Koniec rządów autokratycznych

Od dwóch dni monarchia absolutna w Nordii oficjalnie weszła w swój ostatni okres, po którym wejdzie w życie prawo ograniczające nieskrępowane rządy króla, wzmacniając pozycję pozostałych stanów. 25 maja, po niemal dwumiesięcznych pracach nad projektem, w Dzienniku Praw został ogłoszony Akt o Królestwie [nord. Riksakten], który w pewnym sensie może być uznawany za nową nordyjską konstytucję, choć z pewnością nie w nowożytnym pojęciu tego słowa. Akt wyznacza podstawę funkcjonowanie władzy publicznej w Nordii oraz ustala porządek prawny. Został włączony do nowo powstałej kategorii aktów prawnych, Praw Fundamentalnych Królestwa Nordii. Zgodnie z definicją zawartą w przepisach Riksakten, prawami fundamentalnymi są ustawy uchwalane większością 2/3 głosów Stortingu, uzyskujące sankcję królewską przed wejściem w życie i będące podstawą całego prawa Królestwa Nordii.

Po niemal roku (od 14 lipca 2011 – przyp. red.), 1 lipca nowe prawo zacznie obowiązywać. Zgodnie z ustaleniami, w tym samym czasie rozpocznie również urzędowanie Storting I Kadencji*, do którego wybory zostaną przeprowadzone w czerwcu. Przyjęte rozwiązanie powinno pozwolić na sprawne funkcjonowanie tej instytucji. Jak już kiedyś wspomnieliśmy, nadchodzące zmiany charakteryzujemy jako monarchię stanową, co zdaje się potwierdzać już sama organizacja Stortingu. Stałym, niewybieralnym, członkiem parlamentu jest monarcha, do którego dołączają wybieralni delegaci prowincjonalni. Delegaci, zgodnie z nazwą wybierani są jako reprezentanci swoich prowincji na 3-miesięczną kadencję. Ich liczba najprawdopodobniej zależna będzie od liczby obywateli zamieszkujących daną prowincję.** Kolejnym, charakterystycznym dla nowego ustroju, elementem jest zróżnicowanie siły głosu ze względu na przynależność stanową. Arystokracja i część inteligencji będzie mogła oddać głos warty 1,5 głosu stanu trzeciego, natomiast szlachta i druga część inteligencji (poniżej tytułu doktora net.) uprawniona będzie do głosu o sile 1,25 głosu stanu trzeciego.

Przy zachowaniu wyraźnie dominującej pozycji zmienia się pozycja monarchy. Król przekazuje większość kompetencji ustawodawczych parlamentowi, za wyjątkiem tych, które zostaną mu przyznane przez prawa fundamentalne lub ustawy. Pozostaje na czele rządu – Rady Królestwa, choć jej członkowie mogą być odwołani przez Storting większością 2/3 głosów (król nie ma możliwości zawetowania takiej uchwały). Uprawnienia Rady zależą wyłącznie od króla, który sprawuje pełnię władzy wykonawczej, mogąc jedynie przekazać część swoich kompetencji członkom Rady (teoretycznie jest więc możliwa sytuacja, że będzie istnieć Rada jednoosobowa, składająca się jedynie z jej przewodniczącego – monarchy). Król zachowuje również rolę najwyższego sędziego, jednocześnie zyskując nowe, interesujące prawo do ewokowania dowolnej sprawy bezpośrednio przed swój sąd, co ze względu na specyfikę nordyjskiego sądownictwa (o tym w dalszej części) może się okazać wyjściem z niejednej patowej sytuacji.

Kontynuując podjęty temat, wielkie i, naszym zdaniem, niezwykle ciekawe zmiany szykują się w królewskim sądownictwie. Przede wszystkim przywrócono znany z początków nordyjskiej państwowości Sąd Krajowy [nord. Landslavhus] jednocześnie zachowując Sąd Królewski [nord. det Kungliga Lavhuset], tym samym wprowadzając dwuinstancyjność sądów. Dzięki temu powstanie możliwość apelacji od wyroków sądów pierwszej instancji.

W założeniu, jeszcze nie zrealizowanym, choć omawianym w trakcie prac nad Riksakten, ustalono zasadę, że sędziowie krajowi mają być powoływani z ludu, każdorazowo do wniesionej sprawy. Ma to zapobiec znanej z naszej przeszłości sytuacji, gdy obsadzenie etatów sądowych nie jest możliwe z braku chętnych. Przy wyjątkowo niskim poziomie przestępczości w Nordii (przed niedawną sprawą Fadersa ad Vankaviga ostatnia sprawa o przestępstwo zakończyła się w kwietniu 2010 roku) system ten pozwoli na zachowanie dwuinstancyjnego sądownictwa bez większych problemów przy mianowaniu sędziów (wiążące się ze stałymi etatami sędziowskimi ograniczenia skutecznie zniechęcają potencjalnych chętnych, szczególnie przy braku zadań). Gdyby jednak takie problemy zaistniały, z pomocą przychodzi wspomniane już prawo wywołania dowolnej sprawy przed Sąd Królewski, a więc bezpośrednio sąd monarszy. Co prawda nie ma wtedy drugiej instancji (można jedynie prosić króla o skorzystanie z prawa łaski), jednak to rozwiązanie wydaje się być odpowiednim dla Nordii.

Inną, wartą uwagi, nowością jest nadanie uprawnień sądowniczych Stortingowi.  Głównie podlegać pod ten sąd mają delegaci prowincjonalni w związku z pełnioną przez nich służbą, ustawa może jednak dać parlamentowi prawo sądzenia innych funkcjonariuszy państwa. Oczywiście, zgodnie z zasadą nemo iudex in causa sua sądzony delegat jest uznawany za wyłączonego ze składu Stortingu podczas posiedzeń związanych ze sprawą.

Więcej znaczących nowości raczej nie ma, pozostałe przepisy zdają się raczej potwierdzać obecny stan rzeczy. Pozostaje nam jedynie czekać na wejście w życie nowego prawa oraz liczyć na emocjonującą kampanię wyborczą, której początek już wkrótce. O jej przebiegu z pewnością będziemy informować w Nyheter.

_______________

* w okresie monarchii konstytucyjnej nigdy nie udało się przeprowadzić wyborów parlamentarnych, z racji zbyt małej liczby obywateli w stosunku do wymogów konstytucji; przepisu ustalającego liczbę deputowanych nie udało się zmienić

** ordynacja wyborcza jest obecnie w fazie opracowywania, jednak takie rozwiązanie jest już niemal pewne

Nordyjczycy za silną monarchią!

W zakończonym ostatnio, niezwykle długim sondażu (prowadzonym niemal od początku absolutyzmu), pytano mieszkańców Nordii o zdanie na temat wprowadzonych zmian.

29% opowiedziało się za monarchią absolutną, nieco mniej bo 24% opowiedziało się za niewielką liberalizacją ustroju (można więc sądzić, że Riksakten spełnia ich oczekiwania). 3% badanych stwierdziło, że w zasadzie nic się nie zmieniło. Nikt nie stwierdził, że obecny system działa gorzej niż poprzedni, natomiast 18% zdecydowanie poparło powrót do demokratycznej formy sprawowania władzy. 26% nie zajęło żadnego konkretnego stanowiska, stwierdzając, że nie mają zdania.

W sumie 53% badanych uznało za lepsze typowo monarchiczne formy rządów. Zatem zwolenników tychże rozwiązań jest w Nordii niemal 3 razy więcej niż demokratów, co jasno wskazuje, że dotychczasowe rządy królewskie cieszą się sporym zaufaniem społeczeństwa.

Read Full Post »

Nasjonalnyheter (XI)

Nordyjska La Belle Époque?

Wszystko wskazuje na to, że dawno już „ogłoszony” koniec kryzysu demograficznego (a co za tym idzie, również spadku aktywności) rzeczywiście staje się prawdą. O ile do tej pory ustalił się stały poziom aktywności obywatelskiej w kraju, to od paru dni życie społeczne królestwa zdaje się nabierać tempa. Nie tylko nowe inicjatywy, ale również nowe twarze, które pojawiły się w naszej ojczyźnie, pełne zapału do pracy, nadają ton rozwojowi państwa.

Pojawiło się prawdopodobieństwo, że po raz pierwszy od powstania Królestwa Nordii mieszkańcy będą w stanie zainaugurować rozgrywki, oczekiwanej od lat, w stu procentach nordyjskiej ligi piłkarskiej. Jeśli potwierdzi się informacja, że władze Nordyjskiej Federacji Piłkarskiej zgromadziły 6 wymaganych zainteresowanych, to już wkrótce będzie mógł wystartować pierwszy sezon rozgrywek Nordyjskiej Ligi Piłkarskiej (nord. den Nordenska Fotballligaen).

Kolejnym, również sportowym wydarzeniem, jest projekt zaproponowany przez Václava Peštoviča, mający na celu stworzenie zakładów bukmacherskich, gdzie mieszkańcy królestwa będą mogli rywalizować w rankingu, aby przekonać się, kto najlepiej zna się na sporcie. Najprawdopodobniej można będzie obstawiać wyniki meczów piłki nożnej oraz wyścigów F1. Fanów wirtualnego sportu musimy niestety zmartwić – chwilowo organizatorzy nie planują typowania wyników rywalizacji wirtualnych, choć wszystko może się jeszcze zmienić Zainteresowanych zapraszamy do Karczmy „Pod Yggdrasilem.”

Zmiany szykują się również na polu kultury i nauki. Zaniedbana dotychczas strona Akademii Nordyjskiej (nord. den Nordenska Akademien) ma wkrótce zniknąć, a w jej miejsce pojawi się nowa. Prócz informacji o pracy Akademii na stronie ma również zostać otwarta Biblioteka Akademii (nord. Akademiens Bibliotek), w której znajdować się będą dzieła wydane w Nordii, jak również pozycje, które uda się pozyskać z innych państw. W ciągu ostatnich kilku dni zapowiedziano wydanie co najmniej trzech publikacji, które miałyby znaleźć się w zbiorach Biblioteki. Warto dodać, że jedna z nich, licząca ponad 60 stron (!), Fauna Królestwa Nordii (nord. Fauna av Kungriket Norde) autorstwa Kjella Freyrsonna znajduje się obecnie w druku. Jest to część większego projektu badawczego realizowanego w Akademii, mającego na celu opisanie nordyjskiej przyrody. Z kolei Olaf Ingvarson Äktenskap zapowiedział wydanie pracy opisującej dialekt svædlandzki (nord. svædlandsk dialekt) języka nordyjskiego (nord. nordmål). Pozostaje niecierpliwie oczekiwać otwarcia Biblioteki i premier wspomnianych książek. O nowościach wydawniczych będziemy informować.

Jednak najważniejszym z wydarzeń ostatnich dni jest zamieszczenie przez króla w Stortingu projektu Aktu o Królestwie (nord. Riksakten) – propozycji aktu prawnego mającego ugruntować ustrój państwa nordyjskiego. Zgodnie ze słowami króla Akt przekształca Nordię z monarchii absolutnej w unowocześnioną monarchię stanową, tym samym jest to zapowiedź, powtórzona w samej treści Aktu, restauracji Stortingu, a także, mamy nadzieję, pierwszych parlamentarnych wyborów w Królestwie Nordii (przed wprowadzeniem systemu autokratycznego, ze względu na wysokie wymagania postawione w konstytucji, nie udało się przeprowadzić wyborów).

Jak widać wiosna niesie ze sobą wiele zmian, również w Nordii. Miejmy nadzieję, że wszystkie będą zmianami na lepsze.

Read Full Post »